Pasaltha cu Sungh Ngamh hi a si

            Laimi nih general in pasaltha kan timi cu a ral a thami le anmah nunnak le sinak hlawt in midang nunnak caah riantuantu an si. Nu/Pasaltha timi fianternak cu tampi a um ko lai, sihmanhsehlaw, Pasaltha cu “Sungh i ngamh” hi a si tikah langhter ka duh.

Pasaltha cu paraltha he aa khat. Sungh ngamh timi cu (don’t give up) ralttha le ngol loin riantuan khi a si. Teinak ka hmuh lai tiah aa ruahchanmi hi mi raltha an si lo. Bawipa nih chunmang an pekmi kha teinak hmuh le hmuh lo kha a biapi ah chiah loin voi-khat voi- hnih cu ka sungh zongah a poi lo tiah sungh i ngamh le ralttha tein riantuan ngam hi pasaltha cu an si. Rian-tha le thiltha cu nangmah nih na thawk hmasa a hau. Ka sungh sual lai tikah rian-tha na thawk ngamh lo ahcun mi ralchia, pasaltha na si lo tinak a si. Sungh i ngamh law; na lungdong fawn hlah. Sungh a ngamh lomi cu teitu taktak an chuah bal lo. Vawlei cung minthang paoh hi sunghnak ttih loin sungh ngamh in riantuantu lawngte an si. Thlapa cungah a ke lam kho hmasa bik tu Niel Armstrong zong voi tampi sunghnak a ton nain a hnu ahcun minthang pakhat ah aa cang. Sungh a ngmahmi hna minung pathum ka langhter lai;

1.   Thomas Alva Edison: Thomas Edison cu thluak leiin chambaunak a ngeimi a si. Voi-khat cu saya pa nih a nu sinah a rak pekmi cu, “Na fapa Edison cu ca cawn dingah a thluak nih phan lomi minung a si. Na fapa cu kan sianginn um dingah si kho ti lo’’ timi hi a rak si. Thomas Edison cu tlamtlin lo ruangah sianginn ah ca cawng kho loin caan saupi a rak um. Sihmanhsehlaw, a nu nih Edison cu thiam lak in inn ah ca rak chimh. A nu thawng in Edison cu carel kho le catial kho ah aa cang.

Thomas Alva Edison cu mei electricity sertu a si. Electricity ser hram aa thawk lio voi tampi (1000) sunghnak/mualpho a ton. Sihmanhsehlaw, Edison cu voi zakhat, za-hnih… a sunghnak nih a lung a donghter bal lo, sungh a ngamh peng rih. Electric mei cu 1878 kum ah a ser khawh i mi vialte nih hmang khawh ding tiang a ser khawh caah nihin ahcun mi vialte electric mei kan hman khawhnak a si. Edison nih a sermi electric mei petu General Electric Company cu nihin vawlei cungah a ngan bik company pakhat a si.

2.   Abraham Lincoln: Abraham Lincoln cu USA president thimhnak ah voi tampi a sungh ko nain (never give up) sungh a ngamh peng rih mi pasaltha pakhat a si.

1.      1832 ah a rian a sung.

2.      1832 ah Legislative in a sung than

3.      1833 ah Business in a sung than

4.      1834 ah legislative ah an thim

5.      1835 ah a DL a sung

6.      1838 ah Legislative a sung than

7.      1843 ah Congress ah a sung

8.      1846 ah Congress ah an thim

9.      1848 ah Congress ah a sung than

10.  1849 ah Land Officer a sung

11.  1854 ah Senate ah a sung

12.  1856 ah Vice President a sung

13.  1860 President a hmuh. American le Vawlei pi pa can tha, sal luattertu a si.

Abraham Lincoln cu vawlei tuanbia tialtu ah aa cang.

3.   Jack Ma: Jack Ma cu sihfak chungkhar in a thanglian mi a si. Mi nih zei ah rel lomi (disqualified student) a si. Sianghleirun kai nak dingah camipuai a phi i kum li chung (voi 4) a sung. Company pakhat KFC ah minung 24 nih rian an va sok i 23 cu an awng, Jack Ma lawng a sung. Harvard University sianginn kai awk ah voi hra a sok i voi hra ning tein a sung than. A dang college ah voi tampi a rak sok nain an rak (rejected) hnawl peng. Rian tampi a rak sok nain, an rak hnawl peng. Asinain, Jack Ma cu hi vialte sunghnak le (rejected) hnawlnak a tonmi nih a lung a donghter bal lo i, sungh zong a ngamh rih. Jack Ma cu nihin vawlei cungah min thang le Chines lak ah mirum bik pakhat a si cang.  

Hi minung pathum hna cu sungh ngamh in vawlei cungah thilthar an thawkmi an si. Electric sertu Thomas Edison cu voi tampi a sungh ko nain ka sungh than sual lai tiah a ttih lo; sungh a ngamh i, a hnu ahcu vawlei cungah minthang min bik a si. Abraham Lincoln zong voi tampi a sungh ko nain sungh a ngamh rih peng i, a hnu ahcun vawlei cung minthang USA tuanbia tialtu a si. Jack Ma zong disqualified student a si ruangah voi tampi (rejected) sunghnak a ton ko nain, sungh ngamh in a rian a tuan peng caah nihin ahcun mirum le minthang pakhat a si cang. Facebook sertu Mark Zuckerberg zong sunghnak voi tampi a ton ko nain sungh lai ttih loin sungh a ngamh i, atu cu vawlei cungah a rum mi le minthang a si cang.

Pa raltha ti cu thilthar thawk ngam, kal hlanpi ngam hi a si. Na chunmang saduhthah kha nangmah tein na thawk ngamh lo ahcun, midang nih an chunmang tlinter nak ding caah an hmang te lai. Na chunmang saduhthah na kalpi khawhnak dingah a biapi cemmi cu “Sung na Ngamh hmasa a hau.” Na qualified lo ruangah lungdongh in um hlah. Vawlei cung company thatha a ngeimi hna hi an thawk kaa ahcun sunghnak a tonmi lawngte an si, sihmanhsehlaw Sungh Ngamh bak in rian an tuan i an chunmang le an i tinhmi hmun an phan khawh. Minung cu sunghnak le harnak hi ton phung a si ko. Kan tonmi sunghnak hi mitthli tlaknak lawng in donghter ding a si lo. Fim-chimtu lesson ah lak thiam a herh. Na sungh cangmi thil cu ngaihchih le lak than awk a tha ti lo nain lung fimnak cawn ding tampi a um. Na sungh cangmi thil nakin a tangmi caan kha ralring ngai in hmang thiam kha a biapi.

Ca reltu cungah kaa lawm!

By: Victor Aung Thu Lin